Wednesday 20 October 2010

Die dissipline van stilte

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

Woorde bly ons kragtigste wapen van manupilasie. Van kleins af leer ons om met ons woorde te kry wat ons wil hê. Met ouderdom ontdek ons die krag van stemtoon en lyftaal en kort voor lank kry baie mense dit reg om die hele wêreld uit hul hande te laat eet, nie deur krag of geweld nie, maar deur woorde. Ons kultuur leer ons dat elkeen geregtig is om met woorde sy eie opinies en reputasie te verbeter en beskerm. Maar het jy al oorweeg dat daar miskien tye is wanneer God ons wil regverdig en stilte van ons verwag? Kan dit wees dat ons soms die hunkering om ander uit te sorteer moet neerlê voor Vader en Hom ruimte gee om te doen soos Hy goed dink?

Die groot rede waarom dit vir die meeste mense so onmoontlik moeilik is om stil te bly is omdat dit hul so hulpeloos laat voel. ‘n Fanatiese stroom van woorde vloei deur ons na die buitewêreld, in ons aanhoudende pogings om ons publieke beeld aan te pas en te verander. Baie mense het so ‘n diepe vrees van wat ander van hul dink dat hul die fyne kuns van bedekte manupilasie bemeester het.

As ek iets verkeerd gedoen het (of selfs iets reg wat jy dalk as verkeerd mag interpreteer) ontvlam daar binne my die begeerte om myself te verdedig en met my woorde jou te help verstaan. Stilte is een van die diepste dissiplines van die gees omdat dit ons verhoed om onsself te regverdig en God toelaat om ons vir ons te baklei.

Glo ons rerig dat God in staat is om ons ‘reputasie en al’ te beskerm en verdedig? Dis een ding om kerk by te woon en godsdienstig te wees, maar as dit kom by ons reputasie raak dinge skielik baie persoonlik. Vir jare het ons ander se opinies en idees van ons beïnvloed met ons woorde, as ons nou stilbly, wie gaan ons reputasies beskerm? Ons is so gewoond daaraan om staat te maak op woorde om ander te beheer en beïnvloed, wat sal gebeur as ons net ewe skielik stil bly?

Wel, dit mag dalk net gebeur dat God beheer sal neem, maar ons sal Hom nooit toelaat om beheer te neem tensy ons Hom vertrou nie. Stilte is direk verwand tot vertroue.

Daar is enorme vryheid in die wete dat ons nie heeldag en heelnag onsself hoef te regverdig nie. Ons kan die deur oopmaak vir die Heilige Gees om as ons advokaat in te tree en ons te beskerm.

Die idee is nie om nooit te praat nie. Dis eintlik baie maklik om nooit te praat nie en daar is mense wat dit gebruik as ‘n onvlugtings taktiek. Dit is makliker om heeltemal stil te bly as om te praat met gematigheid. Die geheim lê daarin om te praat wanneer dit nodig is en stil te bly wanneer dit nodig is. God verwag nie stomheid van ons nie – daar is “ ‘n tyd om te swyg en ‘n tyd om te spreek” (Pred. 3:7).

Is daar by jou ‘n diepe afhanklikheid van woorde? Vra vir Vader om die dissipline van Stilte by jou te kweek en ontwikkel. Die volgende keer wat jy versoek word om met woorde jou omstandighede te reguleer, kyk uit vir die Heilige Gees se rooi vlaggie wat jou dalk wil waarsku om versigtig te praat.

Wednesday 13 October 2010

Belydenis: Raak ontslae van die guilt-trips...

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

As jy vir die meeste mense vra waarom Jesus kruis toe moes gaan, draai die antwoord gewoonlik rondom iets soos dit: “Mense was so sleg en God so kwaad dat Hy hulle nie kon vergewe tensy iemand groot genoeg die punch vir hulle almal gevat het nie.” Niks kan verder van die waarheid wees nie. Daar’s ‘n fundementele fout met so ‘n seining wat God uitbeeld as die onwillige Regter wat teensinnig is om skuld sommer net so kwyt te skel. Die gebeure op Golgotha het plaasgevind a.g.v. God se ongelooflike groot begeerte om te vergewe, nie Sy onwilligheid nie. In die hart van die Vader lê die begeerte om te vergeef en dis vir hierdie rede dat Hy die hele versoenings proses begin het.

Maar die dissipline van belydenis is nie net vir diegene wat weergebore word nie. Dis ‘n integrale deel van die Christen se lewenswandel. In ons dag en tyd is mens geneig om te dink dat belydenis ‘n private saak is wat uitsluitlik tussen my en God plaasvind. Dit is waar dat vergifnis tussen jou en God plaasvind, maar dieselfde boek wat sê ‘daar is een God en een Middelaar tussen God en die mense, die mens Christus Jesus’ sê ook in Jak. 5:16 ‘Bely mekaar julle misdade en bid vir mekaar, sodat julle gesond kan word’. Die diepe waarheid in daardie laaste vers kan vir menigte Christene verlossing van skuld en genesing van emosionele en fisiese wonde bring.

Dis belangrik om te onthou dat sonde nie net jou verhouding met God skaad nie, maar ook jou verhouding met ander en jou verhouding met jouself. Vergifnis herstel die eerste, maar aardse vehoudings word herstel deur genesing. Terwyl vergifnis altyd van God kom, is daar ‘n genesingselement wat baie keer eers realiseer wanneer sonde bely word voor ‘n mede Christen.

Ek dink nie dis wys om te dogmaties te raak en ‘n rigiede instelling van belydenis te maak nie. Jy hoef nie met elke tweede sonde na die ‘priester’ te hardloop vir genesing en vergifnis nie. Sien dit liewers so: Is daar spesifieke sondes waarvoor jy al telke male vergifnis gevra (en gesmeek) het, maar waarvoor jy geen bevryding ervaar nie, maar jou vergifnis betwyfel en jou versoening bevraagteken? Is daar seer en pyn uit die verlede wat, ten spyte van jou belydenis teenoor God, ‘n konstante metgesel bly? Skraap moed bymekaar en bestraf die trots wat jou altyd sal wil weerhou van die volheid wat God vir jou instoor het. Gaan dan na ‘n mede vriend in Christus (of jou man of vrou) wie se vrug sigbaar is en wie jy kan vertrou, en bely jou sondes voor hom/haar in die Heilige Gees se teenwoordigheid. Daar is ‘n geheime krag weggesteek in belydenis van sondes onder mekaar wat verlore geraak het. Menigte mense getuig van die tasbare bevryding wat kom wanneer sondes verwoord en hardop bely word voor ander.

Hoekom is dit so moeilik om sondes hardop te bely? Die vlees haat dit want dit breek deur alle skanse en valsheid. Die beeld wat ek van myself probeer skep as ‘n sterk geestelike mens word vernietig, en ek herken my verskriklike afhanklik van God se onverdiende guns. Dit wat sekuur in die donker gehou was kom in kontak met Jesus se genesende lig en bevryding en verlossing is onvermydelik.

Vader het groot drome vir elkeen van Sy kinders – moet nooit dat onbelyde sonde in die pad daarvan staan nie!

Thursday 7 October 2010

Studie: Wat beteken dit om jou "denke te vernuwe"?

Die doel van die klassieke geestelike dissiplines is die totale transformasie van die innerlike persoon. Dit mik om ou ‘n vernietigende lewenstyl en gedagtepatrone te vervang met nuwe, lewe-gewende gewoontes. Met hierdie doel voor oë het die dissipline van studie ‘n baie belangrike plek – by geen van die dissiplines word verandering so daadwerklik en prakties meegebring, soos met studie nie. Meeste Christene bly vir jare gevangenis gehou deur vrese, angstigheid en desktruktiewe gedagtepatrone, net omdat hulle een van die primêre maniere wat God gebruik om sy kinders te verander, naamlik studie, af skeep.

In Rom 12:2 bemoedig Paulus ons om te verander deur ons ‘gedagtes te vernuwe’. Ons almal ken die skrif en lees dit gereëld maar weet ons werklik wat dit beteken? Gedagtes word nie vernuwe deur gebed, aanbidding of ‘n gehoorsame lewe nie. Gedagtes word slegs vernuwe deur dit toe te pas en in te fokus op enigiets wat verandering mee bring. Studie is blote herhaling, konsentrasie en reflektering op ‘n spesifieke objek, gebeur of persoon wat nuwe gedagtepatrone tot gevolg het. As dit gekompliseerd klink mag ‘n praktiese voorbeeld dalk help: Bestudeer elke aand, vir 300 dae ‘n jaar, die geweld en immoraliteit wat die sekulêre media met graagte vir jou sal voer en kyk die invloed wat dit het op jou gedagtepatrone en denkwyses (Probleme met woede en seksuele versoeking?). Aan die ander kant, maak ‘n punt daarvan om weekliks gedeeltes van die Bybel te bestudeer en analities te ontleed en neem waar hoe Vader stadig maar seker jou karakter en menswees omskep tot die vorm van Sy seun. Sukkel jy met vrees? Lees en bestuurder Johannes se raad oor volmaakte liefde in 1 Joh 4. Lae-selfbeeld? Lees na wat die skrif te sê het oor jou identiteit in Christus en die spesiale plek wat jy in Vader se hart behou (jou naam is in Sy handpalms gegraveer!). Slaan na, lees, bestudeer, herkou en reflekteer daarop. Kort voor lank mag jy dalk vind dat van jou ou slegte gewoontes vervang is met nuwe Goddelike gewoontes. Dis nie dat jy harder probeer om anders te wees nie, jy is anders – innerlike transformasie het plaasgevind.

Die idee is natuurlik nie dat ons nooit televisie kyk en heeldag moet Bybelstudie hou nie. Die idee is bloot dat ons baie versigtig moet wees wat ons onsself, en veral ons kinders, toe laat om te bestudeer (met herhaling op te konsentreer en reflekteer) op ‘n gereelde basis. Salomo stel dit nog die beste: Bewaak jou hart meer as alles wat bewaar moet word, want daaruit is die oorspronge van die lewe’ (Spreuke 4:23).

Die woord studie het vir baie ‘n konnotasie met ‘eksamen’. Lê gerus sulke idees opsy en benader die Skrif met die wete dat jy hier te doen het met woorde van lig en lewe. Onthou, een honderd persent van diegene wat vernietiging op hul eie lewe bring, doen so omdat hulle riglyne en beginsels van die Bybel geminag het. In Sy woord gee Vader vir ons duidelike en praktiese riglyne waar volgens ons ons lewens moet inrig. Bestudeer dit en laat jou gedagtewêreld toe om daar rondom te vorm. Studie van hierdie boek kan en sal jou totale lewe verander!

Monday 4 October 2010

Is dit relevant om vandag nog te vas?

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

In ‘n kultuur waar die horison gestippel is met goudgeel hamburger boë en ‘n verskeidenheid van pizza tempels, is vas nie ‘n gunsteling tydverdryf nie. Ons is so gewoond daaraan om te eet wat ons wil wanneer ons wil, dat die vrywillige weerhouing van kos iets is wat fronse ontlok by die meeste, en bestempel word as vreemd en outyds. Die waarheid is dat vas nie outyds is nie, dis antiek! Dis iets wat op weeklikse of maandelikse basis deur miljoene Christene deur die eeue heen beoefen is, en ten sptye van hierdie feit, deur groot gedeeltes van moderne kerk verwaarloos word en min of geen kansel-blootstelling kry.

Media propaganda wil laat blyk dat die gemiddelde mens sonder drie groot maaltye en verskeie happies tussenin op punt van omkap is. Maar soos met enigiets van waarde, draai ons na die Skrif vir antwoorde: Dié dissipline word nêrens in die Nuwe Testament verhef tot ‘n wet of ‘n regulasie wat slaafs nagevolg moet word (soos bv. die Islammiese instelling van Ramadan) nie.

Christus het nooit gesê ‘Julle moet vas’ of ‘Julle sal vas nie’ – sy woorde in Matt 6:16 is bloot, ‘Wanneer julle vas…’. By Jesus was daar ‘n veronderstelling dat sy volgelinge sou vas. In Matt 9:15 kom vra die volgelinge van die Doper vir Jesus waarom sy dissipels nie vas nie. Hy bied die duidelikste antwoord oor die toepaslikheid van vas vir vandag wanneer hy sê: ‘Kan die bruilofsgaste [dissipels] dan treur so lank as die bruidegom by hulle is? Maar daar sal dae kom wanneer die bruidegom [Jesus] van hulle weggeneem word, en dan sal hulle vas.’ (Insetsels myne).

Soos met al die geestelike dissiplines het vas opsigself geen krag om verandering in ons karakter mee te bring nie. Dis bloot ‘n kanaal wat ons voor God plaas, ‘n paadjie wat ons stap tot by die troon van die enigste Een wat werklike innerlike transformasie kan meebring. Deur onsself te weerhou van fisiese kos word die vlees binne ons onderdruk. Die ‘vlees’ gedeelte van ons samestelling wat gewoonlik reguleer wat en wanneer ons eet, hoe laat ons opstaan en hoe ons voel, word vir ‘n slag onderwerp tot die onveranderlike Gees van God binne ons. Iets waarteen dit gewoonlik vreeslik teëskop en kla. Vas stroop ons van dit wat pronk en die werklike ons, wat gewoonlik toegegooi word met vleis en speserye, kom na die oppervlak. ‘n Lig word geskyn op daai impulse of houdings wat die vlees gewoonlik mooi wegsteek, en ons leer meer oor onselfs in ‘n dag van vas as in ‘n normale maand.

‘n Oorvloed van moderne mites oor vas soos ‘Ek’t gehoor dis skadelik vir jou gesondheid’ of ‘Dit vernietig gesonde liggaamsweefsel’ is totale nonsense wat spruit uit onkunde. Die mees algemeenste vas is ‘n totale weerhouing van kos (nooit water) vir ‘n periode van 24 uur en vir beginners is dit goed om een maaltyd ‘n dag, soos middagete te sny. Hoe gereeld of tot watter mate gevas moet word is totaal in die hande van die individuele gelowige. In kort, om te vas is om jou geestlike sintue te verskerp. Soos een professor eenkeer prakties uitgebeeld het: ‘Christene is grotendeels afgestomp vir die misbruik van Jesus se naam in allerdaagse media, maar kyk ‘n Hollywood treffer na ‘n week van vas en gebed en sien of dit jou dan pla!’