Christmas

A famous actor once attended a big function and was encouraged by the crowd to perform for them. Since the man was never one to shy away from the spotlight, he recalled an act from his impromptu repertoire, stood up and started speaking: “The Lord is my shepherd...” started the experienced performer. “I shall not want.” He continued to deliver a dramatic and moving version of the Biblical Psalm 23 and after three minutes the crowd was on its feet in applause for the man’s obvious talent. But then, after everyone calmed down, an old man who observed the performance from a quiet corner of the room, stood up. “I would also like to say something” he requested...

With a voice full of emotion he began his own version of the famous Psalm. “The Lord is my shepherd, I shall not want...” And as often happens when people are confronted with a unexpectant holy moment, confusion took place, which turned into silence, which turned into anticipation. The old man finished off and sat down, but it was clear that the audience had been touched. Many were in tears. The actor was confused and upset and decided to openly confront the old man who stole his attention. “I have years of experience and many awards, but have never managed to get such a response from an audience. How did you do it?” He asked. The old man answered: “The problem is not with your performance, for you know the Psalm “The Lord is my shepherd” well. But the difference between you and me... is that I know the Shepherd.”

This story always reminds me of Christmas time. Of the shepherd that came down to His own people and walked, worked and preached among them. Who eventually struggled up a cruel hill in Jerusalem and allowed His own creations to brutally murder him. And in spite of the fact that the gift of everlasting life and a relationship with God is freely available to all, many today still say: “No thank you, maybe later...”

Do you really know the Shepherd? Can you, like the old man in our story admit that you have a living relationship with your Creator? Is it something that influences your life, dreams, ideals and passions? Or are you one of the many who try and comfort your conscience by ‘going to church’, only to lie awake at night doubting how many of what you are taught there, you really believe?

Jesus Christ came into this world to save sinners and he proved how politically uncorrect he is when He said in John 14:6: “I am the way, the truth and the life. No one comes to the father except through me.” The modern man resits statements like that, it’s too condemning for his tender, free-for-all heart which embraces everything except absolute truth.

In reality, I think it’s rather wonderfull to know we don’t have to perform a thousand rituals to obtain everlasing life. There’s only one thing: Believe in and get to know the Son of God, Jesus of Nazareth.

There is no better time than Christmas to give your life over to God. Surrender your greatest pain and darkest secrets to Him. Allow His glorious light to fill every room in you heart. For you see, Christmas actually has very little to do with a man in a red jumpsuit. The proverb says it best: “Jesus is the Reason for the Season!”

Feesviering

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

Die grootste voordeel van feesviering is dat dit ons red van die begeerte om onsself te ernstig op te neem – 'n ware gevaar vir enigiemand wat ernstig is oor die geestelike dissiplines. Baie godsdienstige mense het ongelukkig die geneigtheid om suur en vervelig te wees en hulself so ernstig op te neem dat hul met droeë en oninteressante lewens opeindig.

Dit behoort nie so te wees nie. Van alle mense, moet diegene wat in regte verhouding met hul Skepper staan, die mees vrye, lewendigste en interessantste wees. Die dissipline van feesviering voeg 'n tikkie vreugde en feestelikheid by die resep van ons daaglikse bestaan. Jesus het buitendien 'n lewe van blydskap en humor geleef, so by so dat sommige 'ernstiges' hom bestempel het as 'n vraat en 'n vriend van sondaars.

Feesviering is 'n skeppende en genesende oefening wat 'n dankbaarheid vir die lewe meebring. Net soos ons liggaam moeg raak van oorwerk, kan ons Gees moeg raak van strewe na God. Feesviering help ons ontspan en die goeie dinge van die Skepping te geniet. Natuurlik propageer ek nie 'n periodiese vervalling in sonde nie, maar eerder 'n dieper ervaring van vrolikheid. Feesviering laat vreugde in ons lewens toe, en vreugde maak ons sterk. Die vreugde wat van God kom, bring verlossing in treurigheid, voeg glans by elke dag en is by verre die mees effektiefste anti-depressant. Nemehia het verstaan dat “die blydskap in die Here is ons beskutting” (Neh. 8:10)

Hoe bewerk en bevestig mens vreugde en blydskap in jou lewe? Watter komplekse geestelike formules moet gevolg word voordat jy opstaan en gaan slaap met 'n glimlag van diepe tevredenheid? Ek is bevrees dis verskriklik eenvoudig: In die geestelike lewe is daar slegs een ding wat werklike vreugde produseer en dit is gehoorsaamheid. Vreugde is 'n resultaat van die gehoorsaamheid aan Christus en sy woorde. Om egte vreugde te ontlok moet gehoorsaamheid homself inwerk in die weefstof van ons allerdaagse bestaan. Sonder gehoorsaamheid is vreugde leeg en kunsmatig.

Christene vandag probeer die treurigheid en moedeloosheid van hul huise ontsnap en jaag kerk toe vir 'n 'inspuiting van vreugde'. Hul sal sing met passie en die charismatiese gawes beoefen in die soeke na 'n hemelse oortapping wat hul ellende kan omver werp. Maar vreugde word nie gevind in sekere tipe kerke of groepe nie. Vreugde word gevind in gehoorsaamheid. Wanneer ons ons lewens, ons standaarde en ons gedagtes in lyn stel met die beginsels en regulasies van God se wil en standaarde is blydskap 'n gelukkige byproduk.

Feesviering is die laaste van die klassieke geestelike dissiplines juis omdat dit die resultaat is daarvan. God bring 'n innerlike transformasie in ons lewens mee deur die dissiplines, wat ons die krag en begeerte gee om gehoorsaam aan Hom te wees. Vreugde en blydskap is die resultaat.

Eenvoud

‘God made man simple; man’s complex problems are of his own devising’ (Pred 7:29). Die Christelike dissipline van eenvoud word gebore uit die begeerte om weg te skrum van die frustrasie en uitputting van ‘n komplekse leefstyl. ‘n Leefstyl waar ons, met die hulp van ‘n materialistiese kultuur, streef om by te hou met die nuutse, beste en duurste tendense omdat dit is ‘wat almal doen’. Kontemporêre kultuur het ‘n obsessiewe beheptheid aan besittings en uiterlike voorkoms wat neig na gekheid.

Mense voel skaam om klere te dra of motors te bestuur tot dit oud word. Die media het ons oortuig dat om uit stap uit te wees met mode is om uit stap uit te wees met realiteit. Ons koop dinge waarvan ons nie hou nie, om mense van wie ons nie hou te beïndruk. Die feit dat mense vandag sal honger ly solank hulle sekere motors/klere/huise kan bekostig, staan as getuie van die psigotiese element van ‘n wêreld wat streef na status ten koste van engiets. Dis nodig om te besef hoe ongebalenseerd en onrealisties ons kultuur in hierdie opsig is en daarvan weg te hardloop, want gelykvormheid aan ‘n siek kultuur is sieklik.

Die Christen dissipline van eenvoud bring vryheid, eerlikheid en egtheid na vore. Daar is enorme vryheid wanneer ons besef ons nie hoef te spring tot die bevele van die modepolisie of te dans na die valse deuntjies van status nie. Daar is vreugde in die wete dat ons identiteit nie gekoppel is aan wispelturige menseopinies nie (dankie tog!), maar aan Christus. Christelike eenvoud is ‘n innerlike realiteit wat lei tot uiterlike gevolge en ek wil graag ‘n paar praktiese stappe noem - Beginsels wat, as dit deel word van ons lewe, eenvoud en egtheid meebring:

1. Koop dinge vir hul bruikbaarheid eerder as hul status. Motors is vir vervoer en huise vir skuiling. Hou op om mense te probeer beïndruk met jou kleredrag en beïndruk hul met jou lewe. As jy ‘n statusverslaafde is, ry bietjie fiets, maak jou eie klere en (indien prakties) maak gedeeltes van jou huis beskikbaar vir ander.

2. Vermy enigiets wat verslawing by jou ontwikkel. As jy verslaaf is aan televisie, gee jou stel weg. Raak onslae van enige media, soos radio, tydskrifte of boeke, waarsonder jy sukkel om klaar te kom. Hoe onderskei jy ‘n verslawing? Kyk vir enige ongedisiplineerde dwange. Hoe reageer jy as, bv. jou oggend koerant nie opdaag nie? Raak jy paniekerig en begin onbewustelik beplan hoe om jou nuusbron in die hande te kry. Raak jy kwaad vir die afleweringsdiens en dreig om te bel en skel?

3. Ontwikkel ‘n gewoonte om goed weg te gee. ‘n Paar jaar terug spaar en koop ek die nuuste stel oorfone teen ‘n hoë prys en ervaar kort daarna ‘n impuls van die Heilige Gees om dit weg te gee vir iemand anders. ‘Maar dis MY oorfone!’ is die meeste van ons se eerste reaksie. Maar ons moet volstrek weier om vas te klou aan enigiets behalwe God. Daar is groot vryheid en vreugde in weggee. As geld ‘n houvas op jou het, gee ‘n klomp daarvan weg en ervaar die innerlike vrylating.

Ek voeg onmiddelik by dat balans in die opsig belangrik is. Vader het nie bedoel dat almal ‘n eed van armoede moet neem en kluisenaars in die woestyn word nie. Ek glo dis Sy begeerte dat ons die lewe en Sy skepping moet geniet en eet van die vrug van ons werk. Maar Sy koningkryk moet altyd eerste kom en die dissipline van eenvoud help ons om Hom eerste te stel.

Afsondering

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

Oor die algemeen het die moderne mens ‘n vrees vir alleen wees. Ons word wakker met geraas en gaan slaap met musiek in ons ore. Ons onderhou ‘n stroom van woorde en sinnelose geselsies net om sosiale kontak te behou. Jong kinders probeer elke denkbare oomblik tussen vriende spandeer en werkendes vlug na kroeë, kuierplekke of televisiestelle. Die oomblikke van die dag wat ons wel alleen is vind ons verlossing in selfone en radio’s – enigiets om nie verdoem te wees tot die klooster van eensaamheid en stilte nie. Eensaamheid is ‘n donker realiteit wat die meeste in ons kultuur vermy en ontvlug. Maar Jesus roep ons van eensaamheid na afsondering…

Eensaamheid of gekletter is nie ons enigste alternatiewe nie. Deur die Heilige Gees het Christene die vermoë om ‘n inner afsondering en stilte te kweek – iets wat eensaamheid en vrees vervang met vrede en tevredenheid. Deur die kragtige werking van die Heilige Gees, kan ons as kinders van Vaders, verlossing kry uit die afhanklikheid van gejaag en geraas waaraan ons kultuur verslaaf is. Die volwasse geestelike persoon hantaaf innerlike vrede en stilte tussen mense en in tye van alleen wees. Hy het nie ‘n vrees vir alleen wees nie want hy weet hy is nooit alleen nie. Hy het ook nie ‘n vrees om tussen mense te wees nie, want mense beheer hom nie. Die persoon met innerlike stilte is nie afhanklik van sosiale interaksie om goed te voel nie.

Dis een ding om met vroomheid die afsondering van die hart te bespreek en intellektueel saam te stem. Maar die geestelike dissipline is iets wat beoefen moet word. Ons kan alles weet en verstaan van meditasie, vas en stilte, maar as hierdie dinge nie op een of ander manier deel word van ons praktiese lewenservaring nie, mis ons die punt van die die klassieke geestelike dissiplines. Dieselfde is waar van die dissipline van afsondering. Dis meer as ‘n gedagtegang - dis ‘n aksie.

So wat kan dien as praktiese stappe tot afsondering? Wel eerstens is dit ‘n goeie idee om die nut te sien in die klein oomblikke van stilte wat ons dae vul. Dink aan die vroeë oggendure wanneer jy wakker word en alles nog stil is, of die stilte rondom ‘n oggendkoffie. Kere wanneer ons in die kar in verkeer vassit. In plaas van geïriteerd te word en frustrasie ‘n uitlaatklep gee, koop hierdie tye uit vir innerlike stilte. Kry vir jou ‘n plek in die natuur of in jou huis waar jy af en toe alleen kan wees – vry van die geblêr van die media en ander se opinies. Waar jy stil voor God kan wees en enigiets wat aandagafleibaar is verwyder sodat jy Sy stem kan hoor en op Hom kan fokus. Vier keer ‘n jaar, onttrek drie tot vier ure vir afsondering met die oog op reorïenteering van jou lewensdoelwitte. Wat wil jy bereik oor een jaar van nou? Wat van tien jaar van nou?

Stilte en afsondering het die ongelooflike vermoë om ons perspektief te gee. Wanneer ons in afsondering is en dink oor ons lewe en verhouding met Vader, vind orïentasie plaas en word ons vernuwe en versterk in gees en liggaam. Die skeppende stilte van afsondering help ons om werklik teenwoordig te wees tussen mense. Hy wat bevry is van die verslawing van mense en hul opinies, kan sinvol tussen hul verkeer.

Aanbidding

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

Aanbidding is ‘n leefstyl. Dis ‘n integrale deel van jou lewenswandel as Christen. Dis die vermoë om, vanaf die vroeë ogggendure wanneer jy wakker word terwyl dit nog donker is, tot laat in die aand, God se naam en werke groot te maak. Klink dit onmoontlik? Dit is beslis nie – waarom anders sou Paulus ons bemoedig het om te ‘bid sonder ophou’ (Tess. 5:17). Dis deur aanbidding ‘n lewenstyl te maak dat ons in konstante gesprek met God bly en ons verhouding met hom verdiep. Maak dit ‘n gewoonte om vir elke sonsopkoms vir God dankie te sê en vir elke sonsondergang sy Naam te loof en prys. Dit is dan dat Sondag-aanbidding die werklike doel bereik – wanneer dit ‘n uitvloeisel is van ‘n lewenstyl van prys.

Musiek speel ‘n belangrike rol in aanbidding, maar aanbidding is baie meer as die sing van liedere. Vorme en rituele kon nog nooit aanbidding meebring nie - ons kan al die beste tegnieke, nuutste instrumente en regte liturgie hê, maar aanbidding vind slegs plaas wanneer gees in aanraking kom met Gees. Wanneer ons hart en siel oopmaak en sonder reservering ‘n vergrootglas na die hemel wys sodat ‘n verdwaalde wêreld kan sien hoe groot ons God is.

Een van die redes waarom mense sukkel om God te aanbid in ‘Gees en waarheid’ (Joh. 4:24) is die ongegronde vrees wat baie het om emosies by hul aanbidding te betrek. Gevoelens is ‘n integrale deel van die menslike siel en behoort deel te wees van aanbidding. Vir diegene wat groot geword het in ‘n kultuur (of era) waar denke en intellek geprioritiseer is ten koste van emosies, is dit ‘n natuurlike struikelblok. Maar soos met enigiets anders, moet ons ons idees en reserverings opsy skuif en kyk wat die Skrif te sê het. Bestudeer die Ou Testament en jy sal sien dat die voorgangers van die geloof God aanbid het met die volheid van hul menswees - mense soos David wat ongereserveerd voor God gedans, jubel en juig het. Bestudeer die Nuwe Testament en jy sal sien dat die eerste Christene aanbid het met denke, will en emosies - mense soos Paulus en Silas wat in ‘n donker Filipynse tronk gesing en aanbid het tot die aarde begin skud het, letterlik.

Die idee is nie dat aanbidding ‘n irrasionele oefening is nie, maar dat aanbidding wat uitsluitlik kognitief is, nie voldoende is nie. Aanbidding is ‘n gebeurtenis op verskeie vlakke – iets wat soms gepaart gaan met intense emosionele ervarings en ander kere blote intellektuele bevestiging van waarheid is. Dis wat Jesus bedoel het toe hy gesê het dat aanbidding in ‘gees en waarheid’ moet geskied. Waarheid sonder gees is niks meer as mensgemaakte godsdiens nie. Aan die ander kant neig die gees sonder waarheid na mensgemaakte chaos. Werklike aanbidding betrek albei.

Kyk hoe die Psalms aanbidding beskryf. Die geskrifte van David loop oor met gebare soos om te kniel, jou hande te lig en selfs te dans. As aanbidding vir jou nog altyd net die blote sing van gesange was, volg David se raad en kyk die effek wat dit het op jou aanbidding.

Ons kan natuurlik al hierdie dinge doen en nooit aanbid nie. Daar is geen formules nie en enigiemand wat vir jou sê jou moet dit of dat doen wanneer jy aanbid verstaan baie min van werklike aanbidding. Vra hierdie week vir Vader watse tipe aanbidding Hy van jou verlang en reageer op sy impulse.

Die dissipline van stilte

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

Woorde bly ons kragtigste wapen van manupilasie. Van kleins af leer ons om met ons woorde te kry wat ons wil hê. Met ouderdom ontdek ons die krag van stemtoon en lyftaal en kort voor lank kry baie mense dit reg om die hele wêreld uit hul hande te laat eet, nie deur krag of geweld nie, maar deur woorde. Ons kultuur leer ons dat elkeen geregtig is om met woorde sy eie opinies en reputasie te verbeter en beskerm. Maar het jy al oorweeg dat daar miskien tye is wanneer God ons wil regverdig en stilte van ons verwag? Kan dit wees dat ons soms die hunkering om ander uit te sorteer moet neerlê voor Vader en Hom ruimte gee om te doen soos Hy goed dink?

Die groot rede waarom dit vir die meeste mense so onmoontlik moeilik is om stil te bly is omdat dit hul so hulpeloos laat voel. ‘n Fanatiese stroom van woorde vloei deur ons na die buitewêreld, in ons aanhoudende pogings om ons publieke beeld aan te pas en te verander. Baie mense het so ‘n diepe vrees van wat ander van hul dink dat hul die fyne kuns van bedekte manupilasie bemeester het.

As ek iets verkeerd gedoen het (of selfs iets reg wat jy dalk as verkeerd mag interpreteer) ontvlam daar binne my die begeerte om myself te verdedig en met my woorde jou te help verstaan. Stilte is een van die diepste dissiplines van die gees omdat dit ons verhoed om onsself te regverdig en God toelaat om ons vir ons te baklei.

Glo ons rerig dat God in staat is om ons ‘reputasie en al’ te beskerm en verdedig? Dis een ding om kerk by te woon en godsdienstig te wees, maar as dit kom by ons reputasie raak dinge skielik baie persoonlik. Vir jare het ons ander se opinies en idees van ons beïnvloed met ons woorde, as ons nou stilbly, wie gaan ons reputasies beskerm? Ons is so gewoond daaraan om staat te maak op woorde om ander te beheer en beïnvloed, wat sal gebeur as ons net ewe skielik stil bly?

Wel, dit mag dalk net gebeur dat God beheer sal neem, maar ons sal Hom nooit toelaat om beheer te neem tensy ons Hom vertrou nie. Stilte is direk verwand tot vertroue.

Daar is enorme vryheid in die wete dat ons nie heeldag en heelnag onsself hoef te regverdig nie. Ons kan die deur oopmaak vir die Heilige Gees om as ons advokaat in te tree en ons te beskerm.

Die idee is nie om nooit te praat nie. Dis eintlik baie maklik om nooit te praat nie en daar is mense wat dit gebruik as ‘n onvlugtings taktiek. Dit is makliker om heeltemal stil te bly as om te praat met gematigheid. Die geheim lê daarin om te praat wanneer dit nodig is en stil te bly wanneer dit nodig is. God verwag nie stomheid van ons nie – daar is “ ‘n tyd om te swyg en ‘n tyd om te spreek” (Pred. 3:7).

Is daar by jou ‘n diepe afhanklikheid van woorde? Vra vir Vader om die dissipline van Stilte by jou te kweek en ontwikkel. Die volgende keer wat jy versoek word om met woorde jou omstandighede te reguleer, kyk uit vir die Heilige Gees se rooi vlaggie wat jou dalk wil waarsku om versigtig te praat.

Belydenis: Raak ontslae van die guilt-trips...

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

As jy vir die meeste mense vra waarom Jesus kruis toe moes gaan, draai die antwoord gewoonlik rondom iets soos dit: “Mense was so sleg en God so kwaad dat Hy hulle nie kon vergewe tensy iemand groot genoeg die punch vir hulle almal gevat het nie.” Niks kan verder van die waarheid wees nie. Daar’s ‘n fundementele fout met so ‘n seining wat God uitbeeld as die onwillige Regter wat teensinnig is om skuld sommer net so kwyt te skel. Die gebeure op Golgotha het plaasgevind a.g.v. God se ongelooflike groot begeerte om te vergewe, nie Sy onwilligheid nie. In die hart van die Vader lê die begeerte om te vergeef en dis vir hierdie rede dat Hy die hele versoenings proses begin het.

Maar die dissipline van belydenis is nie net vir diegene wat weergebore word nie. Dis ‘n integrale deel van die Christen se lewenswandel. In ons dag en tyd is mens geneig om te dink dat belydenis ‘n private saak is wat uitsluitlik tussen my en God plaasvind. Dit is waar dat vergifnis tussen jou en God plaasvind, maar dieselfde boek wat sê ‘daar is een God en een Middelaar tussen God en die mense, die mens Christus Jesus’ sê ook in Jak. 5:16 ‘Bely mekaar julle misdade en bid vir mekaar, sodat julle gesond kan word’. Die diepe waarheid in daardie laaste vers kan vir menigte Christene verlossing van skuld en genesing van emosionele en fisiese wonde bring.

Dis belangrik om te onthou dat sonde nie net jou verhouding met God skaad nie, maar ook jou verhouding met ander en jou verhouding met jouself. Vergifnis herstel die eerste, maar aardse vehoudings word herstel deur genesing. Terwyl vergifnis altyd van God kom, is daar ‘n genesingselement wat baie keer eers realiseer wanneer sonde bely word voor ‘n mede Christen.

Ek dink nie dis wys om te dogmaties te raak en ‘n rigiede instelling van belydenis te maak nie. Jy hoef nie met elke tweede sonde na die ‘priester’ te hardloop vir genesing en vergifnis nie. Sien dit liewers so: Is daar spesifieke sondes waarvoor jy al telke male vergifnis gevra (en gesmeek) het, maar waarvoor jy geen bevryding ervaar nie, maar jou vergifnis betwyfel en jou versoening bevraagteken? Is daar seer en pyn uit die verlede wat, ten spyte van jou belydenis teenoor God, ‘n konstante metgesel bly? Skraap moed bymekaar en bestraf die trots wat jou altyd sal wil weerhou van die volheid wat God vir jou instoor het. Gaan dan na ‘n mede vriend in Christus (of jou man of vrou) wie se vrug sigbaar is en wie jy kan vertrou, en bely jou sondes voor hom/haar in die Heilige Gees se teenwoordigheid. Daar is ‘n geheime krag weggesteek in belydenis van sondes onder mekaar wat verlore geraak het. Menigte mense getuig van die tasbare bevryding wat kom wanneer sondes verwoord en hardop bely word voor ander.

Hoekom is dit so moeilik om sondes hardop te bely? Die vlees haat dit want dit breek deur alle skanse en valsheid. Die beeld wat ek van myself probeer skep as ‘n sterk geestelike mens word vernietig, en ek herken my verskriklike afhanklik van God se onverdiende guns. Dit wat sekuur in die donker gehou was kom in kontak met Jesus se genesende lig en bevryding en verlossing is onvermydelik.

Vader het groot drome vir elkeen van Sy kinders – moet nooit dat onbelyde sonde in die pad daarvan staan nie!

Studie: Wat beteken dit om jou "denke te vernuwe"?

Die doel van die klassieke geestelike dissiplines is die totale transformasie van die innerlike persoon. Dit mik om ou ‘n vernietigende lewenstyl en gedagtepatrone te vervang met nuwe, lewe-gewende gewoontes. Met hierdie doel voor oë het die dissipline van studie ‘n baie belangrike plek – by geen van die dissiplines word verandering so daadwerklik en prakties meegebring, soos met studie nie. Meeste Christene bly vir jare gevangenis gehou deur vrese, angstigheid en desktruktiewe gedagtepatrone, net omdat hulle een van die primêre maniere wat God gebruik om sy kinders te verander, naamlik studie, af skeep.

In Rom 12:2 bemoedig Paulus ons om te verander deur ons ‘gedagtes te vernuwe’. Ons almal ken die skrif en lees dit gereëld maar weet ons werklik wat dit beteken? Gedagtes word nie vernuwe deur gebed, aanbidding of ‘n gehoorsame lewe nie. Gedagtes word slegs vernuwe deur dit toe te pas en in te fokus op enigiets wat verandering mee bring. Studie is blote herhaling, konsentrasie en reflektering op ‘n spesifieke objek, gebeur of persoon wat nuwe gedagtepatrone tot gevolg het. As dit gekompliseerd klink mag ‘n praktiese voorbeeld dalk help: Bestudeer elke aand, vir 300 dae ‘n jaar, die geweld en immoraliteit wat die sekulêre media met graagte vir jou sal voer en kyk die invloed wat dit het op jou gedagtepatrone en denkwyses (Probleme met woede en seksuele versoeking?). Aan die ander kant, maak ‘n punt daarvan om weekliks gedeeltes van die Bybel te bestudeer en analities te ontleed en neem waar hoe Vader stadig maar seker jou karakter en menswees omskep tot die vorm van Sy seun. Sukkel jy met vrees? Lees en bestuurder Johannes se raad oor volmaakte liefde in 1 Joh 4. Lae-selfbeeld? Lees na wat die skrif te sê het oor jou identiteit in Christus en die spesiale plek wat jy in Vader se hart behou (jou naam is in Sy handpalms gegraveer!). Slaan na, lees, bestudeer, herkou en reflekteer daarop. Kort voor lank mag jy dalk vind dat van jou ou slegte gewoontes vervang is met nuwe Goddelike gewoontes. Dis nie dat jy harder probeer om anders te wees nie, jy is anders – innerlike transformasie het plaasgevind.

Die idee is natuurlik nie dat ons nooit televisie kyk en heeldag moet Bybelstudie hou nie. Die idee is bloot dat ons baie versigtig moet wees wat ons onsself, en veral ons kinders, toe laat om te bestudeer (met herhaling op te konsentreer en reflekteer) op ‘n gereelde basis. Salomo stel dit nog die beste: ‘Bewaak jou hart meer as alles wat bewaar moet word, want daaruit is die oorspronge van die lewe’ (Spreuke 4:23).

Die woord studie het vir baie ‘n konnotasie met ‘eksamen’. Lê gerus sulke idees opsy en benader die Skrif met die wete dat jy hier te doen het met woorde van lig en lewe. Onthou, een honderd persent van diegene wat vernietiging op hul eie lewe bring, doen so omdat hulle riglyne en beginsels van die Bybel geminag het. In Sy woord gee Vader vir ons duidelike en praktiese riglyne waar volgens ons ons lewens moet inrig. Bestudeer dit en laat jou gedagtewêreld toe om daar rondom te vorm. Studie van hierdie boek kan en sal jou totale lewe verander!

Is dit relevant om vandag nog te vas?

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

In ‘n kultuur waar die horison gestippel is met goudgeel hamburger boë en ‘n verskeidenheid van pizza tempels, is vas nie ‘n gunsteling tydverdryf nie. Ons is so gewoond daaraan om te eet wat ons wil wanneer ons wil, dat die vrywillige weerhouing van kos iets is wat fronse ontlok by die meeste, en bestempel word as vreemd en outyds. Die waarheid is dat vas nie outyds is nie, dis antiek! Dis iets wat op weeklikse of maandelikse basis deur miljoene Christene deur die eeue heen beoefen is, en ten sptye van hierdie feit, deur groot gedeeltes van moderne kerk verwaarloos word en min of geen kansel-blootstelling kry.

Media propaganda wil laat blyk dat die gemiddelde mens sonder drie groot maaltye en verskeie happies tussenin op punt van omkap is. Maar soos met enigiets van waarde, draai ons na die Skrif vir antwoorde: Dié dissipline word nêrens in die Nuwe Testament verhef tot ‘n wet of ‘n regulasie wat slaafs nagevolg moet word (soos bv. die Islammiese instelling van Ramadan) nie.

Christus het nooit gesê ‘Julle moet vas’ of ‘Julle sal vas nie’ – sy woorde in Matt 6:16 is bloot, ‘Wanneer julle vas…’. By Jesus was daar ‘n veronderstelling dat sy volgelinge sou vas. In Matt 9:15 kom vra die volgelinge van die Doper vir Jesus waarom sy dissipels nie vas nie. Hy bied die duidelikste antwoord oor die toepaslikheid van vas vir vandag wanneer hy sê: ‘Kan die bruilofsgaste [dissipels] dan treur so lank as die bruidegom by hulle is? Maar daar sal dae kom wanneer die bruidegom [Jesus] van hulle weggeneem word, en dan sal hulle vas.’ (Insetsels myne).

Soos met al die geestelike dissiplines het vas opsigself geen krag om verandering in ons karakter mee te bring nie. Dis bloot ‘n kanaal wat ons voor God plaas, ‘n paadjie wat ons stap tot by die troon van die enigste Een wat werklike innerlike transformasie kan meebring. Deur onsself te weerhou van fisiese kos word die vlees binne ons onderdruk. Die ‘vlees’ gedeelte van ons samestelling wat gewoonlik reguleer wat en wanneer ons eet, hoe laat ons opstaan en hoe ons voel, word vir ‘n slag onderwerp tot die onveranderlike Gees van God binne ons. Iets waarteen dit gewoonlik vreeslik teëskop en kla. Vas stroop ons van dit wat pronk en die werklike ons, wat gewoonlik toegegooi word met vleis en speserye, kom na die oppervlak. ‘n Lig word geskyn op daai impulse of houdings wat die vlees gewoonlik mooi wegsteek, en ons leer meer oor onselfs in ‘n dag van vas as in ‘n normale maand.

‘n Oorvloed van moderne mites oor vas soos ‘Ek’t gehoor dis skadelik vir jou gesondheid’ of ‘Dit vernietig gesonde liggaamsweefsel’ is totale nonsense wat spruit uit onkunde. Die mees algemeenste vas is ‘n totale weerhouing van kos (nooit water) vir ‘n periode van 24 uur en vir beginners is dit goed om een maaltyd ‘n dag, soos middagete te sny. Hoe gereeld of tot watter mate gevas moet word is totaal in die hande van die individuele gelowige. In kort, om te vas is om jou geestlike sintue te verskerp. Soos een professor eenkeer prakties uitgebeeld het: ‘Christene is grotendeels afgestomp vir die misbruik van Jesus se naam in allerdaagse media, maar kyk ‘n Hollywood treffer na ‘n week van vas en gebed en sien of dit jou dan pla!’

Christen Meditasie

Hierdie skrywe maak deel van ‘n meegaande reeks oor die Klassieke Geestelike dissiplines soos uiteengesit in die boek ‘Celebration of Discipline’ deur Richard Foster.

In die modêrne tyd word Christene weerhou van intimiteit met hul Vader deur ‘n kultuur wat floreer op geraas, gejaag en skares. Solank die vyand ons kan hou by ‘n plek waar ons lewe ‘n gejaag van een projek na die ander is en ons weke in maande verander sonder enige betekenisvolle tyd saam met God, is hy gelukkig. Die Christelike disipline van Meditasie staan in skerp kontras met die aandagafleibaarheid en onhophoudelike gewarboel van kontemporêre kultuur en is vir hierdie einste rede so moeilik vir die moderne mens om te verstaan en beoefen.

In die Skrif sien ons iets anders: Karakters soos Isak, Eli, Moses, David en Jesus het die krag en nut van meditasie ingesien. Psalm 1 bestempel as ‘Welgeluksalig’ (tevrede en gelukkig) die man wat God se wet en werke dag en nag oordink. Jesus het homself gereëld uit ‘n buitengewoon besige bediening onttrek en “vertrek na ‘n verlate plek alleen” (Matt. 14:13).

So wat is Meditasie? Die woord ontlok by die meeste van ons beelde van Buddhistiese priesters, afgodsbeelde en wierook. Maar om Christen meditasie as sinoniem te sien met die meditasie van Oosterse godsienste is ‘n groot fout, die twee is, om die minste te sê, wêrelde uit mekaar. Terwyl Oosterse meditasie vryheid van die wêreld en leegheid van die denke probeer bewerk is die doel van Christen meditasie om ons vol van God, Sy wonders en Sy woord te maak. Christen meditasie is die vermoë om God se stem te hoor en te reageer daarop. Prakties behels dit ‘n tyd van stilte en rus, waar die gedagtes tot God gerig word. Gebed is nie noodwendig altyd deel van meditasie nie, dis ‘n tyd waar ons fokus op God en dink aan sy woord (miskien ‘n spesifieke vers of idee) en aan sy goedheid in ons lewe. Tydens hierdie tyd mag Vader vir jou spesifike raad of insig gee oor dinge. Ander tye ervaar jy weer net Sy Liefde en goedheid, iets wat die lewe opnuut ‘n nuwe glans gee!

Daar’s geen gehieme resepte of intelektuele toertjies betrokke nie. Meditasie is bloot ‘n tyd waar ons vir God ruimte en tyd maak om saam met ons te stap en gesels soos Hy eens het met die eerste mense in die tuin. Die enkeles wat bereid is om uit die geraas en gejaag van die lewe te stap en in die binnekamer stil te word voor die Skepper van als, pluk die vrugte van doelgerigte en betekenisvolle lewens. Om ‘n halfuur ‘n dag stil te word en niks te doen behalwe te dink aan God, is nie ‘n ‘mors van tyd’ nie, dit maak dalk net die ander 23 en ‘n half ure in jou dag die moeite werd!

Meer as wonderwerke en bybelstudie bewerk Christen Meditasie by ons ‘n familêre, eerbare vriendskap met Jesus. Die konstante teenwoordigheid van God verander van ‘n Teologiese dogma na ‘n stralende realiteit. Die lewe wat God tevrede stel is nie een van Godsdienstige pligte nie; dis om Sy stem te hoor en te gehoorsaam. God smag na diepe verhouding met jou, so word stil, en hoor wat Hy te sê het oor jou lewe!

Die Klassieke Geestelike Dissiplines

Oppervlakigheid is die vloek van ons tyd. Die groot behoefte vandag is nie aan meer intelligensie of elegansie nie, maar aan diepte. Nie aan meer wêreldswyse mense nie, maar aan mense met ‘n ongeinhibeerde egtheid.

Vir die dissipel van Jesus is hierdie stellings meer as ooit in die geskiedenis, van toepassing – Vandag is daar ‘n groot aanslag, van binne die kerk, om ‘n verhouding met Jesus te vervang met óf ritualistiese Godsdiens, óf ‘n evangelie van self-vervulling. Die evangelie van self-vervulling oorheers Christen media. Geestlike literatuur en televisie is uit om ons te oorrompel met die kennis dat Jesus se hoofdoel is om ons die gelukkigste, kommervryste en rykste mense op aarde te maak.

Godsdienstigheid aan die ander kant, met al sy meegaande eksterne regulasies is die mens se beste poging om te na-aap dit wat slegs God kan doen nl. Innerlike transformasie. En is dit nie eintlik wat ons rerig najaag nie? Na jare van kerkbywoning en Bybelstudie bly baie van ons onverandererd. En ten spyte van ‘n smagting om die karakter van die Seun van God te omhels en eien is die meeste van ons, die rerige ons (na die kerkmaskers en Godsdienstigheid weggestroop is) nog dieselfde persone met onvoorspelbare humeure en wêreldse impulse. So, is ons as kinders van Vader bestem om onveranderd te leef tot die dag dat ons Hom in die oë kyk? Nee, God kan en wil innerlike transformasie bring in sy kinders se lewe en hulle vorm tot die prentjie van sy Seun. Dis belangrik om te besef dat slegs die persoon van Jesus (nie kerk of Godsdiens) egte innerlike verandering kan bring, en terselfdetyd ook te besef dat daar wel iets is wat ons kan en moet doen.

Die klassieke Geestelike dissiplines is Geestelike ‘oefeninge’ wat ons voor God plaas en Hom toelaat om die transformasie te bring. Wat is die Geestelike dissiplines? Bybelse meditasie, gebed, vas, onderdanigheid, aanbidding en afsondering om ‘n paar te noem. Van hulle ken ons en van hulle is tot ‘n groot mate deur die modern protestantse kerk vergeet. Die klassieke Geestelike dissiplines, wat deur die vroeë kerk en Christene deur die eeue heen beoefen is, is opsigself kragteloos om verandering te bring, maar plaas ons voor die Een wat wel egte transformasie in ons lewens kan bring.

Deur die volgende klompie weke wil ek graag van hierdie skrywe gebruik maak om, hopelik, iets te leer oor die klassieke geestelike dissiplines en die toenadering tot God wat hul meebring. Christendom is nie ‘n stel doktrines en sinodebesluite wat ons intellektueel omhels en ons lewe rondom bedryf nie, dis ‘n lewendige, vibrante en lewenskragtige verhouding met ‘n Persoon. Die klassieke geestelike dissiplines help ons om daardie Persoon beter te leer ken.

Anton Schreiber